Krew jest bezcenna i może uratować życie. Dlatego warto zostać krwiodawcą i zachęcać do tego innych, ale niestety nie każdy może sobie na to pozwolić. Niektóre schorzenia i choroby dyskwalifikują do oddawania krwi. Jak to jest w przypadku łuszczycy? Oddawanie krwi, gdy ma się łuszczycę, jest możliwe?
Oddawanie krwi: dlaczego warto?
Krew przywraca zdrowie i w wielu przypadkach może uratować życie. Oddawanie krwi jest więc aktem niesienia pomocy i tak naprawdę nie powinniśmy potrzebować do tego specjalnej zachęty. Niemniej dla Honorowych Dawców Krwi (czyli osób, które zarejestrują się w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz oddadzą krew) przewidziano pewne korzyści [1]. Są to m.in.:
- Zwolnienie z pracy, uczelni lub szkoły. Dawcy przysługuje zwolnienie od pracy w dniu oddawania krwi i w następnym oraz na czas okresowego badania lekarskiego z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (można uzyskać zwrot utraconego zarobku).
- Zwrot kosztu przejazdu do punktu krwiodawstwa.
- Posiłek regeneracyjny.
- Ulga podatkowa.
Po zdobyciu statusu Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi (a więc po oddaniu 5 litrów krwi w przypadku kobiet i 6 litrów u mężczyzn) zdobywa się kolejne przywileje: uprawnienie do obsługi poza kolejką w aptekach i u lekarzy oraz zniżkę na refundowane leki.
A to wciąż nie wszystko! Wiele miast oferuje zasłużonym krwiodawcom darmowe przejazdy komunikacją miejską. Wymagana ilość oddanej krwi jest różna w zależności od miasta.
Psychologiczny wpływ krwiodawstwa
Jeśli powyższe argumenty Cię nie przekonują, to dodajmy jeszcze korzyści psychologiczne. Osoby oddające krew czują się po tym lepiej i są na to dowody naukowe. Np. jedno z badań wykazało, że oddawaniu krwi towarzyszą „uczucie satysfakcji, większa czujność, lepsze samopoczucie itp.” [2]. Z kolei w ankiecie przeprowadzonej w Polsce na grupie 2387 krwiodawców aż 81,4% osób uznało lepsze samopoczucie psychiczne za największą zaletę oddawania krwi [3].
Naprawdę warto zostać Honorowym Dawcą Krwi. Nie tylko będziesz się po tym lepiej czuł, ale jeśli będziesz to robić wystarczająco długo, to czeka na Ciebie darmowa komunikacja miejska. No i pozostaje jeszcze „mały” bonus, że Twoja krew może uratować komuś życie.
Kto może oddawać krew?
Abyś mógł oddać krew, muszą zostać spełnione dwa warunki. Po pierwsze, musisz być w dobrej kondycji, tak aby zabieg Ci nie zaszkodził. Po drugie, Twoja krew musi być bezpieczna dla biorcy. Podstawowe warunki obejmują wiek (od 18. do 65. roku życia) i wagę ciała (co najmniej 50 kg). Oprócz tego w ciągu 6 miesięcy poprzedzających oddawanie krwi nie można mieć przekłuwanych żadnych części ciała, wykonanych tatuaży oraz akupunktury, a także zabiegów operacyjnych i endoskopowych oraz badań diagnostycznych takich jak gastroskopia [4].
Ponadto istnieje szereg kryteriów dyskwalifikujących potencjalnych kandydatów do pobrania krwi (lub jej składników). Najważniejsze dla nas pytanie to: czy wśród nich znajduje się łuszczyca?
Oddawanie krwi z łuszczycą
Czy z łuszczycą można oddawać krew? Szukając odpowiedzi na własną rękę, można poczuć pewne zagubienie, ponieważ niektóre informacje są sprzeczne.
Zacznijmy od najważniejszego: łuszczyca NIE jest chorobą zakaźną. To jeden z bardziej szkodliwych i krzywdzących mitów na temat choroby [5]. Niektórzy ludzie, widząc charakterystyczne zmiany skórne, zakładają, że kontakt z osobą chorującą na łuszczycę wystarczy, aby się zarazić. Nic bardziej mylnego: nie można się nią zarazić ani przez podanie ręki, ani pływając w tym samym basenie, ani w jakikolwiek inny sposób, w tym przez przyjęcie krwi od takiej osoby.
A zatem można oddawać krew, gdy ma się łuszczycę? Niestety sprawa nie jest taka prosta. Na stronie Narodowego Centrum Krwi możemy przeczytać, że aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby skóry na stałe dyskwalifikują z możliwości oddawania krwi [6]. Jako przykład podana jest sklerodermia.
Łuszczyca jest zaliczana do przewlekłych chorób skóry, a więc wydaje się, że powinna wykluczać możliwość krwiodawstwa. I rzeczywiście możemy znaleźć takie informacje, np. na stronie Centrum Łuszczycy [7].
Czyli jednak nie można oddawać krwi z łuszczycą? Otóż jeśli pogrzebiemy w większej ilości informacji, to znów przyjdzie nam zweryfikować odpowiedź. W artykule indyjskich naukowców z 2024 roku oddawanie krwi z łuszczycą jest opisane jako „dopuszczalne, jeśli stan nie jest poważny, nie ma objawów ogólnoustrojowych i pacjent nie stosuje leczenia immunosupresyjnego” [8]. W tym stwierdzeniu badacze powołują się m.in. na Światową Organizację Zdrowia. Faktycznie, rekomendacje WHO zalecają dopuszczenie krwiodawstwa w przypadku łagodnej łuszczycy (oraz egzemy i trądziku) [9]. Odrzucić należy tylko osoby z łuszczycą, które mają zakażone zmiany skórne lub objawy ogólnoustrojowe, a także te przyjmujące leki immunosupresyjne lub retinoidowe. Takie warunki znajdziemy m.in. na stronach Fińskiej Służby Krwiodawstwa Czerwonego Krzyża, Irlandzkiej Służby Transfuzji Krwi czy Nowozelandzkiej Służby Krwi [10, 11, 12].
Mam łuszczycę: czy mogę oddać krew?
Zatem jaki jest werdykt? Na polskich stronach większość informacji mówi, że z łuszczycą nie można oddawać krwi. Jeśli jednak pokierujemy się wytycznymi WHO, to w przypadku, gdy choroba jest łagodna, zmiany skórne nie obejmują miejsca, z którego będzie się pobierać krew i pacjent nie przyjmuje leków, to jak najbardziej można oddać krew z łuszczycą.
Bibliografia:
Bibliografia:
[1] https://www.gov.pl/web/nck/uprawnienia-krwiodawcow dostęp: 06.02.2025.
[2] Nilsson Sojka, B., & Sojka, P. (2003). The blood‐donation experience: perceived physical, psychological and social impact of blood donation on the donor. Vox sanguinis, 84(2), 120-128.
[3] Makowicz, D., Dziubaszewska, R., Lisowicz, K., & Makowicz, N. (2022). Wpływ regularnego oddawania krwi na organizm ludzki w opinii honorowych dawców krwi. Następstwa oddawania krwi w opinii krwiodawców. Journal of Transfusion Medicine, 15(2), 141-149.
[4] https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/krew-ratuje-zycie dostęp: 06.02.205.
[5] Hrehorów, E., Salomon, J., Matusiak, L., Reich, A., & Szepietowski, J. C. (2012). Patients with psoriasis feel stigmatized. Acta dermato-venereologica, 92(1).
[6] https://www.gov.pl/web/nck/dyskwalifikacje dostęp: 06.02.2025.
[8] Parekh, A. R., & Shah, H. A. (2024). Blood donation and dermatology: What a dermatologist should know?. Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology, 1-8.
[9] World Health Organization. (2012). Blood donor selection: guidelines on assessing donor suitability for blood donation. World Health Organization.
[10] https://www.veripalvelu.fi/en/faq/psoriasis/ dostęp: 06.02.2025.
[11] https://www.giveblood.ie/can-i-give-blood/faqs/health-faqs/health-questions/psoriasis.html dostęp: 06.02.2025.
[12] https://www.nzblood.co.nz/become-a-donor/am-i-eligible/detailed-eligibility-criteria/?filter=P dostęp: 06.02.2025.
