Gliceryna to ważny składnik kosmetyków. Odpowiada za utrzymanie prawidłowej konsystencji produktu, a ponadto ma właściwości nawilżające. A jak sprawdza się w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry atopowej, łuszczącej się i problematycznej?
Gliceryna – krótka historia
Glicerynę (nazywaną też „glicerolem”) odkrył szwedzki chemik Scheele już ponad 200 lat temu. Jest to jeden z alkoholi cukrowych i początkowo nazywano ją kolokwialnie „cukier Scheele’a”. Z czasem nadano jej nazwę pochodzącą od greckiego słowa „glycos” oznaczającego „słodki” (Neumann, 2018). Już nawet wyizolowana w wolnej formie gliceryna ma mnóstwo zastosowań, a kiedy wykorzystać ją jako budulec to dochodzą kolejne dziedziny, w których znajduje aplikacje. Wykorzystuje się ją m.in. w kosmetykach, pastach do zębów, lekach i produktach żywieniowych. Oczywiście nas najbardziej interesuje zastosowanie kosmetyczne.
Gliceryna: zastosowanie w kosmetykach
Ze względu na swoje właściwości chemiczne gliceryna ma liczne zastosowania w kosmetologii. Jest kompatybilna z rozmaitymi substancjami (np. materiałami oleistymi, niższymi alkoholami czy solami nieorganicznymi). Dlatego wykorzystuje się ją w preparatach w różnych formach, m.in. żelach, sztyftach, kremach, balsamach czy mikroemulsjach. Czemu zawdzięcza tak wielką popularność?
Glicerynę dodaje się do kosmetyków m.in. ze względu na to, że jest silnym humektantem. Oznacza to, że ma zdolność do przyciągania i zatrzymywania wody na skórze. To bardzo cenna właściwość, zwłaszcza w produktach przeznaczonych do skóry problematycznej i łatwo się przesuszającej. Warto dodać, że dzięki unikatowym właściwościom fizykochemicznym nawet niewielkie stężenie gliceryny w kosmetykach daje doskonałe efekty (Mast, 2018).
Jak działa gliceryna?
Zatrzymywanie wody w naskórku to oczywiście bardzo cenna właściwość gliceryny, ale niejedyna. Oprócz tego pomaga utrzymać prawidłową konsystencję kosmetyków i zapobiega wysychaniu masy kosmetycznej. Ponadto działa jak środek konserwujący, czyli zapewnia większą trwałość produktów, w których jest zastosowana. Gliceryna jest również promotorem przenikania substancji aktywnych w głąb naskórka – dzięki niej pozostałe składniki kosmetyków są efektywniej transportowane i wchłaniane.
Gliceryna kontra mocznik
Naukowcy przeprowadzili badanie na grupie 109 pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Pacjenci przez 30 dni stosowali preparat nawilżający: jedna grupa z mocznikiem, druga z gliceryną, a trzecia placebo (czyli preparatem bez żadnej substancji aktywnej). Porównywano skuteczność w ograniczeniu przeznaskórkowej utraty wody TEWL (ang. transepidermal water loss) oraz odbudowie funkcji bariery skórnej. Okazało się, że emulsje zawierające mocznik mogą działać lepiej od tych bazujących na glicerynie (Loden i in., 2001).
Czy to oznacza, że z gliceryny można zrezygnować? Oczywiście, że nie. W innym badaniu gliceryna została uznana za „najbardziej efektywny humektant” (Sethi i in., 2016). Składnik ten pomaga ograniczyć TEWL, a ponadto pełni inne istotne funkcje, takie jak utrzymanie konsystencji preparatów. Najlepiej więc szukać takich kosmetyków, które będą zawierały zarówno mocznik, jak i glicerynę, a także wiele innych cennych składników, o których możesz przeczytać na naszym blogu, np. oleje roślinne czy skwalan.
Czy kosmetyki z gliceryną są bezpieczne?
Jako składnik kosmetyków gliceryna jest używana od wielu lat. Jak dotąd nie pojawiły się doniesienia naukowe o niepożądanych reakcjach. Trzeba jednak pamiętać, że każda substancja ma pewien potencjał uczulający i nie inaczej jest w przypadku gliceryny. Choć prawdopodobieństwo alergii jest niewielkie, to należy bacznie obserwować swój organizm i skórę. W przypadku zaczerwienienia, swędzenia lub innych niepożądanych reakcji niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.
Bibligorafia:
Loden, M., Andersson, A. C., Andersson, C., Frödin, T., Öman, H., Lindberg, M. (2001). Instrumental and dermatologist evaluation of the effect of glycerine and urea on dry skin in atopic dermatitis. Skin research and technology, 7(4), 209-213.
Mast, R. (2018). Functions of glycerine in cosmetics. In Glycerine (pp. 223-275). CRC Press.
Neumann, W. H. (2018). Glycerin (e) and its history. In Glycerine (pp. 7-14). CRC Press.
Sethi, A., Kaur, T., Malhotra, S. K., Gambhir, M. L. (2016). Moisturizers: the slippery road. Indian journal of dermatology, 61(3), 279.
