AZS to nieuleczalna choroba skóry o nawrotowym charakterze. Okresy remisji przeplatają się z zaostrzeniami objawów, często wywołując u pacjentów poczucie bezsiły. Bezradność ta sprawia, że szukają coraz to nowych form terapii. Takim rozwiązaniem okazują się kwasy huminowe i fulwowe. Choć ich prozdrowotne właściwości są wykorzystywane od tysięcy lat, to w świecie kosmetologii i dermatologii stanowią nie lada innowację. Czym są, dlaczego warto z nich korzystać w terapii egzemy i gdzie możesz je odnaleźć?

Zagrożenie egzemą rośnie

Współcześnie obserwujemy wzrost zachorowań na choroby zapalne skóry. Za głównego winowajcę tego stanu rzeczy uważa się industrializację i związany z nią spadek jakości powietrza. Przemysł i emisje z pojazdów powodują zanieczyszczenie powietrza, które jest powiązane z pogorszeniem stanu skóry. Polutanty, czyli cząsteczki zanieczyszczeń, wpływają m.in. na intensyfikację procesów starzenia się skóry, ale także nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry, łuszczycy czy trądziku (Verrillo i in., 2022).

Ponieważ choroby skóry stają się coraz większym zagrożeniem, to rośnie również presja na poszukiwanie nowych, skutecznych form terapii łagodzących skutki procesów zapalnych skóry. Takim rozwiązaniem okazują się kwasy huminowe i fulwowe.

Czym są kwasy huminowe i fulwowe?

Aby wyjaśnić, czym są kwasy huminowe i fulwowe należy zacząć od substancji humusowych. Są to organiczne związki charakteryzujące się dużą zawartością węgla. Powstają w skomplikowanych procesach przemiany materii organicznej. Są wszechobecne w przyrodzie, zarówno w środowisku wodnym, jak i lądowym. Ich bogate źródła to np. torf oraz węgiel brunatny (leonardyt). Stanowią najbardziej rozpowszechnione substancje organiczne występujące w przyrodzie: około 25% całkowitego węgla organicznego na Ziemi ma postać substancji humusowych (Weber, 2020).

Substancje humusowe dzielą się na trzy frakcje: wspomniane kwasy huminowe i fulwowe oraz huminy. Różnią się one między sobą np. stopniem, w jakim są rozpuszczalne w wodzie. Wszystkie mają wysoką zawartość węgla oraz duże znaczenie dla środowiska i zdrowia ludzi.

Zastosowania substancji humusowych

Substancje humusowe odgrywają zasadniczą rolę w środowisku. Biorą udział w obiegu składników mineralnych, przeciwdziałają pustynnieniu gleb, a jako rezerwuar węgla organicznego wpływają na wychwytywanie dwutlenku węgla, tym samym ograniczając negatywne konsekwencje zmian klimatu. Ponieważ działają stymulująco na rozwój roślin, to ogromne zainteresowanie kwasami humusowymi obserwuje się w rolnictwie. Są więc ważne dla wytwarzania żywności, a zatem dla dobrostanu ludzi.

Wykorzystanie kwasów humusowych w rolnictwie to jedynie wierzchołek ich ogromnego potencjału. Okazuje się bowiem, że to co dobre dla gleby i środowiska, jest również pożądane dla ludzi. Substancje humusowe mają liczne właściwości medyczne, które znane są od tysięcy lat. Choć oczywiście dawniej nie izolowano ich jako ekstraktów ani nawet nie nazywano jeszcze kwasami humusowymi, to stosowano substancje o składzie bogatym w te dobroczynne związki. Np. mieszkańcy Babilonii i Cesarstwa Rzymskiego poznali lecznicze działanie błota torfowego, a w Indiach od tysięcy lat ludzie używają shilajit – czarnobrązową wydzielinę skalną składającą się głównie z mieszaniny organicznych substancji humusowych. Hindusi przypisywali mu wręcz cudowne właściwości lecznicze, a wiele z nich zweryfikowała i potwierdziła współczesna nauka (Agarwal i in., 2007). Cóż to za właściwości?

Właściwości terapeutyczne kwasów huminowych i fulwowych

Terapeutyczne właściwości substancji humusowych potwierdziły liczne badania. W jednym z nich zastosowano dwa rodzaje kwasów huminowych: wyizolowane ze złoża geochemicznego oraz z zielonego kompostu. Niezależnie od pochodzenia, substancje wykazały działanie przeciwzapalne (Verillo i in., 2022). Podobnie działa kwas fulwowy, co potwierdziło m.in. badanie na myszach, w którym porównano aktywność miejscowo stosowanego kwasu fulwowego ze skutecznością diklofenaku sodowego oraz betametazonu, czyli związków o silnych właściwościach przeciwzapalnych. Kwas fulwowy wypadł w tym porównaniu korzystnie (Van Rensburg i in., 2001).

Ponadto kwas fulwowy pomaga w wychwytywaniu i wydalaniu wolnych rodników, metali ciężkich oraz innych toksyn. W prawidłowo funkcjonującym organizmie obecność wolnych rodników jest niezbędna, jednak ich nagromadzenie prowadzi do zaburzenia równowagi między nimi, a przeciwutleniaczami (czyli antyoksydantami). W efekcie wolne rodniki mogą przyspieszać procesy starzenia się, zwiększają ryzyko chorób nowotworowych oraz osłabiają barierę naskórkową. Ważne jest więc utrzymywanie ich na prawidłowym poziomie. Pomaga w tym kwas fulwowy, który ma ogromne właściwości przeciwutleniające – równie silne, jak słynący z aktywności antyoksydacyjnej kwas askorbinowy (You i in. 2021).

To wciąż nie wszystko! Substancje humusowe mają także działanie przeciwalergiczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze. Wspomagają zdolności trawienne oraz zdrowie serca i mózgu (Narayanan i Kharkar, 2019). Przyspieszają gojenie ran i oparzeń (Aslantürk i in., 2019) oraz chronią przed szkodliwym promieniowaniem UV. Tak bogate właściwości terapeutyczne powodują gwałtowny wzrost zainteresowania substancjami humusowymi, również w kontekście terapii chorób zapalnych skóry.

Kwasy huminowe w kosmetykach na AZS

Pozytywny wpływ substancji humusowych na skórę spowodował, że zainteresowała się nimi branża kosmetyczna. Są wykorzystywane głównie w preparatach intensywnie nawilżających i oczyszczających skórę, a także wygładzających zmarszczki i odmładzających. Szczególnie skuteczne są jednak w terapii dermatoz zapalnych. Badania potwierdzają, że substancje humusowe hamują reakcje zapalne, wspomagają nawilżenie skóry oraz poprawiają jej stan (Winkler, Ghosh 2018, Gandy i in. 2011). Ponadto są całkowicie bezpieczne, a do tego pozbawione działań niepożądanych, które mogą występować w przypadku miejscowego leczenia kortykosteroidami lub lekami immunosupresyjnymi (Narayanan i Kharkar, 2019).

Kwasy huminowe i fulwowe nadają się więc idealnie do codziennej pielęgnacji skóry atopowej, łuszczycowej, suchej i wrażliwej. To właśnie dlatego wykorzystaliśmy je jako bazę receptury kosmetyków Humitopic. Skoncentrowane, wyizolowane ekstrakty kwasu huminowego i fulwowego zamknęliśmy w cząsteczce H4TOPIC – COMPLEX®. Wraz z innymi składnikami formuły tworzą synergistyczne połączenie, zapewniające ukojenie oraz poprawę kondycji wrażliwej skóry. Chcesz dowiedzieć się o nich więcej? Poznaj ich skład tutaj: https://humitopic.pl/produkty

Bibliografia:

Agarwal, S. P., Khanna, R., Karmarkar, R., Anwer, M. K., Khar, R. K. (2007). Shilajit: a review. Phytotherapy Research: An International Journal Devoted to Pharmacological and Toxicological Evaluation of Natural Product Derivatives, 21(5), 401-405.

Aslantürk, Ö. S., Çelİk, T. A., Sönmez, Y. M. (2019). Investigation of Antioxidant and In Vitro Wound Healing Activity of Fulvic Acid. Journal of the Institute of Science and Technology, 9(3), 1316-1326.

Gandy, J. J., Snyman, J. R., Van Rensburg, C. E. (2011). Randomized, parallel-group, double-blind, controlled study to evaluate the efficacy and safety of carbohydrate-derived fulvic acid in topical treatment of eczema. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology, 4, 145.

Narayanan, V., Kharkar, R. (2019). Fulvic acid–A natural and multifaceted approach to the management of inflammatory dermatosis. The Indian Practitioner, 72(10), 28-31.

Weber, J. (2020). Humic substances and their role in the environment. EC Agriculture, 3.

Winkler, J., Ghosh, S. (2018). Therapeutic Potential of Fulvic Acid in Chronic Inflammatory Diseases and Diabetes. Journal of diabetes research, 5391014.

Van Rensburg, C. E., Malfeld, S. C., & Dekker, J. (2001). Topical application of oxifulvic acid suppresses the cutaneous immune response in mice. Drug development research, 53(1), 29-32.

Van Rensburg, C. E. (2015). The antiinflammatory properties of humic substances: a mini review. Phytotherapy Research, 29(6), 791-795.

Verrillo, M., Parisi, M., Savy, D., Caiazzo, G., Di Caprio, R., Luciano, M. A., Piccolo, A. (2022). Antiflammatory activity and potential dermatological applications of characterized humic acids from a lignite and a green compost. Scientific reports, 12(1), 1-13.