Łuszczyca i wątroba – wszystko, co warto wiedzieć.

Łuszczyca kojarzona jest przede wszystkim z objawami skórnymi: charakterystycznymi łuszczącymi się wykwitami. W rzeczywistości jest to choroba ogólnoustrojowa, która może obciążać także inne narządy oraz zwiększać ryzyko chorób i zaburzeń, np. cukrzycy, zawału serca czy depresji. Dowiedz się, jaki wpływ ma łuszczyca na wątrobę.

Łuszczyca – najważniejsze informacje

Łuszczyca to choroba zapalna skóry o przewlekłym charakterze. Wyróżnia się kilka typów łuszczycy, np. plackowata, kropelkowata, krostkowa czy erytrodermiczna. Choroba ta ma w dużej mierze podłoże genetyczne – dziedziczność szacuje się nawet na 90% [1]. Przebiega z okresami remisji, w których objawy się wycofują, oraz zaostrzeń, w których powracają, nierzadko silniejsze niż wcześniej.

Łuszczyca jest chorobą autoimmunizacyjną. Oznacza to, że układ odpornościowy (immunologiczny) traci zdolność do odróżniania antygenów „własnych” od „obcych” [2]. W konsekwencji atakuje zdrowe tkanki własnego organizmu.

Z perspektywy tematu tego artykułu najważniejszą informacją jest istnienie tzw. chorób współistniejących, czyli schorzeń, które często występują razem z łuszczycą.

Łuszczyca: choroby współistniejące

Choroby współwystępujące z łuszczycą to m.in. łuszczycowe zapalenie stawów, choroby psychiczne takie jak depresja, choroby sercowo-naczyniowe oraz choroby wątroby. Osoby z łuszczycą są także bardziej narażone na otyłość i cukrzycę [1]. Nie do końca wiadomo, z czego wynika współwystępowanie niektórych z tych chorób. Naukowcy podejrzewają, że jednym z możliwych czynników są wspólne cechy genetyczne, ale w niektórych przypadkach przyczyna może być prostsza. Np. osoby z łuszczycą w obawie przed społecznym ostracyzmem mogą nie chcieć uczęszczać na siłownię, co wiąże się z większym ryzykiem otyłości. Rozpowszechnione nieprawdziwe informacje (np. taka, że łuszczyca jest zaraźliwa, co jest jednym z najbardziej krzywdzących mitów na temat choroby) mogą z kolei prowadzić do wykluczenia, a w następstwie do rozwoju zaburzeń psychicznych, w tym tak poważnych, jak depresja.

Widać więc, że łuszczyca to poważna choroba wymagająca holistycznego podejścia do leczenia. Oprócz stanu skóry należy uwzględnić różnorodne czynniki, w tym choroby współistniejące, które mogą ograniczać stosowanie niektórych leków. Przykładem jest metotreksat, używany w małych dawkach przy ciężkich postaciach łuszczycy, ale przeciwwskazany u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby. Dlatego kluczowe jest interdyscyplinarne podejście do terapii łuszczycy.

Łuszczyca i wątroba: jak są powiązane?

Jednym z organów szczególnie narażonych na choroby u osób z łuszczycą jest wątroba. Naukowcy przeprowadzili badanie kohortowe¹ wśród pacjentów z chorobami wątroby i łuszczycą, łuszczycowym zapaleniem stawów, reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz dopasowanej grupy kontrolnej z The Health Improvement Network². Okazało się, że u pacjentów z łuszczycą ryzyko chorób takich jak marskość wątroby i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby jest dużo wyższe. Co więcej, ryzyko to rośnie wraz ze wzrostem powierzchni ciała dotkniętej łuszczycą [3].

Powyższe wyniki potwierdza badanie na dorosłych osobach z USA: niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wystąpiła u 32,7% osób z łuszczycą i u 26,6% osób bez łuszczycy [4]. Różnica jest więc istotna, co ma znaczenie w przypadku przepisywania pacjentom z łuszczycą leków o potencjalnie szkodliwym działaniu na wątrobę.

Łuszczyca i wątroba są więc powiązane, ale dlaczego?

Dlaczego pacjenci z łuszczycą częściej cierpią na choroby wątroby?

Związek między łuszczycą a chorobami wątroby jest wyraźny, ale z czego wynika? Nie do końca wiadomo. Jedną z możliwych przyczyn jest po prostu hepatoksyczność³ niektórych leków na łuszczycę. U pacjentów stosujących systematyczne leki na łuszczycę choroby wątroby występują częściej, co zdaje się potwierdzać tę hipotezę. Jednak u osób, które nie stosują takiej terapii, choroby wątroby także występują częściej, niż u osób bez łuszczycy. Zatem hepatoksyczność leków nie wyczerpuje tematu. Inną potencjalną przyczyną są białka zapalne, które uwalniają się do organizmu u pacjentów z łuszczycą. Wywołuje to insulinoodporność i zapalenie wątroby [5].

A może przyczyny leżą poza samą łuszczycą? Wspomnieliśmy już, że wiąże się ona z otyłością. Ponadto często towarzyszą jej niska samoocena oraz stres, które są czynnikami ryzyka nadużywania alkoholu [6]. A alkohol i otyłość zwiększają ryzyko chorób wątroby [7]. Może więc być tak, że to nie łuszczyca sama w sobie jest przyczyną chorób wątroby, a związane z nią inne czynniki, w tym te o podłożu emocjonalnym.

Powody wpływu łuszczycy na chorobę wątroby pozostają w sferze hipotez. Jednak niezależnie od tego, co wywołuje ten związek, pozostaje on faktem. Zatem co z tego wynika dla pacjentów?

Łuszczyca i wątroba. Co wynika z tego powiązania?

Jeśli masz łuszczycę, to masz także większe ryzyko chorób wątroby – to najważniejszy wniosek z powyższych badań. Co to dla Ciebie oznacza? Że powinieneś/aś dużą wagę przywiązać do profilaktyki chorób wątroby. Oto najważniejsze zasady [5, 8]:

• ogranicz spożycie alkoholu;
• zadbaj o prawidłową dietę: spożywaj więcej tłuszczów nienasyconych, warzyw i owoców;
• unikaj wysokoprzetworzonej żywności;
• zadbaj o aktywność fizyczną – nie musisz od razu uprawiać wyczynowo sportu, wystarczą spacery;
• pij wodę (ok. 2 litrów dziennie);
• staraj się zachować zdrową masę ciała.

Holistyczna terapia łuszczycy

Łuszczyca to trudna choroba, która tylko na pierwszy rzut oka dotyczy jedynie skóry. W rzeczywistości rzutuje na całe życie pacjentów, prowadząc do wielu innych schorzeń. Dlatego terapia powinna być holistyczna i multidyscyplinarna, uwzględniająca inne potencjalne problemy. Ważne jest jednak, aby w tym wszystkim nie zapominać o skórze. Im lepiej się nią zaopiekujesz, tym lepiej będziesz się czuć, co pomoże Ci zadbać także o inne sfery Twojego życia.

¹Badanie kohortowe to badanie polegające na obserwacji grupy ludzi (kohorty) przez pewien czas – zwykle długoterminowy.

²The Health Improvement Network to baza danych zawierająca anonimowe dokumenty medyczne z przychodni w Wielkiej Brytanii.

³Hepatoksyczność substancji oznacza, że ma ona potencjał do uszkodzenia wątroby.

Bibliografia:

Bibliografia:

[1] Raharja, A., Mahil, S. K., & Barker, J. N. (2021). Psoriasis: a brief overview. Clinical Medicine, 21(3), 170-173.

[2] Szczeblowska, D., Hebzda, A., & Wojtuń, S. (2011). Choroby autoimmunizacyjne w praktyce lekarskiej. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 7(3), 218-222.

[3] Ogdie, A., Grewal, S. K., Noe, M. H., Shin, D. B., Takeshita, J., Fuxench, Z. C. C., … & Gelfand, J. M. (2018). Risk of incident liver disease in patients with psoriasis, psoriatic arthritis, and rheumatoid arthritis: a population-based study. Journal of Investigative Dermatology, 138(4), 760-767.

[4] Ruan, Z., Lu, T., Chen, Y., Yuan, M., Yu, H., Liu, R., & Xie, X. (2022). Association between psoriasis and nonalcoholic fatty liver disease among outpatient US adults. JAMA dermatology, 158(7), 745-753.

[5] https://www.healthline.com/health/psoriasis/liver-disease dostęp: 24.02.2025

[6] https://www.addictioncenter.com/alcohol/alcoholism-causes-risk-factors/ dostęp: 24.02.2025

[7] Pimpin, L., Cortez-Pinto, H., Negro, F., Corbould, E., Lazarus, J. V., Webber, L., … & Easl hepahealth Steering Committee. (2018). Burden of liver disease in Europe: epidemiology and analysis of risk factors to identify prevention policies. Journal of hepatology, 69(3), 718-735.

[8] https://pacjent.gov.pl/archiwum/2021/zadbaj-o-watrobe dostęp: 24.02.2025