Dla wielu osób jesień to magiczna pora roku. Liście zmieniają kolory, w kawiarniach pojawiają się dyniowe latte, a w mieszkaniach unosi się atmosfera przytulnego ciepła. Jednak dla osób z dermatozami takimi jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy suchość skóry, jesień to także czas, który przynosi nowe wyzwania pielęgnacyjne. Jak zatem zadbać o skórę w tej wymagającej porze? Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci zadbać o skórę problematyczną w trakcie jesieni.
Nawilżaj, nawilżaj i jeszcze raz nawilżaj
Warto zacząć od podstawowej zasady pielęgnacji skóry problematycznej – nawilżania. Emolienty (czyli specjalistyczne dermokosmetyki nawilżające, natłuszczające i poprawiające elastyczność skóry) są kluczowe przez cały rok, ale jesienią jeszcze bardziej. Wszystko dlatego, że o tej porze roku skóra ma większą tendencję do wysychania. Spadek temperatur, silny wiatr i centralne ogrzewanie wysuszają nawet zdrową skórę. A w przypadku pacjentów z AZS efekt ten jest silniejszy. Ich bariera naskórkowa jest bowiem zaburzona, co powoduje zwiększoną transepidermalną utratę wody TEWL i podatność na czynniki zewnętrzne [1]. W efekcie jesienny klimat jeszcze bardziej potęguje suchość skóry. Dlatego regularne nawilżanie jest kluczem do sukcesu w pielęgnacji skóry problematycznej. Wybieraj emolienty, które są jednocześnie łagodne i skuteczne – takie jak dermokosmetyki Humitopic. Staraj się nakładać balsam do ciała na wilgotną skórę tuż po kąpieli (oczywiście delikatnie osuszoną ręcznikiem), aby zatrzymać jak najwięcej wilgoci.
Ubieraj się „naturalnie” i „na cebulkę”
Garderoba ma wpływ na stan Twojej skóry. Jesienią zaczynamy nosić cieplejsze ubrania, a to może powodować przegrzanie skóry i pocenie – a pot jest jednym z czynników, który może zaostrzać stany zapalne skóry [2]. Dlatego wybieraj ubrania wykonane z naturalnych materiałów, takich jak bawełna czy len. Sztuczne tkaniny mogą podrażniać skórę, więc unikaj ich, zwłaszcza w bezpośrednim kontakcie ze skórą. Podobnie jest w przypadku wełnianej odzieży, która także może podrażniać skórę i wywoływać reakcję alergiczną. Wyjątkiem jest tutaj wełna merynosa. Jak pokazały badania, jest ona łagodna i może być bezpieczna dla osób z egzemą [3].
Ponadto jesienią dobrze jest ubierać się „na cebulkę”. Temperatura o tej porze roku często ulega wahaniom. Poranki i wieczory są mroźne, a w ciągu dnia, gdy świeci słońce, potrafi jeszcze być całkiem ciepło. Dlatego warto ubierać się tak, aby w razie potrzeby szybko zdjąć część garderoby. Dzięki temu unikniesz przegrzania skóry.
Ochrona skóry jesienią
Kolejna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę jesienią, to używanie gorącej wody do mycia rąk i kąpieli. Osobom z AZS ogólnie odradza się branie gorących kąpieli, ponieważ wysuszają one skórę [4]. Trzeba o tym pamiętać tym bardziej jesienią, kiedy skóra ma większą tendencję do wysychania. Postaw na ciepłą wodę (temperatura ok. 36 stopni) i krótsze kąpiele (kilka minut), aby uniknąć dodatkowego wysuszenia [1]. Unikaj również silnego pocierania skóry ręcznikiem – delikatne poklepywanie jest bardziej przyjazne skórze.
O czym jeszcze pamiętać w kwestii ochrony skóry jesienią? Ogrzewanie w pomieszczeniach może wysuszać powietrze, a w konsekwencji skórę. Warto rozważyć używanie nawilżacza. Dzięki temu przywrócisz wilgoć w pomieszczeniu, co pomoże skórze zachować optymalne nawilżenie. Ponadto chłodniejsza pogoda jest surowa dla problematycznej skóry. Zawsze staraj się chronić ją przed wiatrem i zimnem, nosząc szalik lub kaptur. Aplikacja balsamu do ciała pomoże w zachowaniu wilgoci i zapobieganiu podrażnieniom.
Stres wrogiem skóry
Stres odbija się negatywnie na całym organizmie, w tym także skórze. Powoduje rozgrzewanie skóry, prowadzi do dysfunkcji bariery naskórkowej oraz może nasilać stany zapalne [5]. W okresie jesiennym, kiedy dni są krótsze, a tempo życia staje się bardziej wymagające po letniej stagnacji, stres może się nasilać. Tzw. jesienna depresja to nie tylko legenda! W psychologii rozpoznaje się chorobę afektywną sezonową, która polega na obniżeniu nastroju jesienią i zimą, gdy dostęp do światła dziennego jest ograniczony [6]. A gorsze samopoczucie może pogorszyć stan skóry.
Co robić w tej sytuacji? Postaraj się znaleźć chwile na relaks. Rozważ praktyki takie jak joga, medytacja lub aromaterapia, aby pomóc w redukcji stresu. Oczywiście w przypadku poważnych zaburzeń, takich jak depresja czy przewlekły stres, zasięgnij porady specjalisty.
Więcej na temat tego, jak emocje i stres wpływają na stan Twojej skóry, dowiesz się z naszego artykułu: Emocje a AZS. Jak stres wpływa na egzemę?
Konsultuj się z dermatologiem
Na koniec najważniejsze: nie zapomnij o regularnych wizytach u dermatologa. Jeśli kondycja Twojej skóry pogarsza się jesienią, to lekarz może dostosować pielęgnację do bieżącego stanu oraz przepisać odpowiednie leki. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub problemy, to nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.
Jesień może być piękną porą roku, nawet jeśli masz problemy skórne. Z odpowiednią pielęgnacją i świadomymi wyborami możesz cieszyć się tą porą roku, zachowując zdrową i zadbanaą skórę. Pamiętaj o tym i daj sobie czas na pielęgnację i relaks.
Bibliografia
[1] Sroka-Tomaszewska, J., & Trzeciak, M. (2020). Atopowe zapalenie skóry-gdy objawy nasilają się jesienią i zimą. General Practitioner/Lekarz POZ, 6(5).
[2] Takahagi, S., Tanaka, A., & Hide, M. (2018). Sweat allergy. Allergology International, 67(4), 435-441.
[3] Fowler, J. F., Fowler, L. M., & Lorenz, D. (2019). Effects of merino wool on atopic dermatitis using clinical, quality of life, and physiological outcome measures. Dermatitis, 30(3), 198-206.
[4] Weston, W. L. i Howe, W. (2020) Patient education: Eczema (atopic dermatitis)(Beyond the Basics).
[5] Arndt, J., Smith, N., Tausk, F. (2008). Stress and atopic dermatitis. Current allergy and asthma reports, 8(4), 312-317.
[6] Kurlansik, S. L. i Ibay, A. D. (2012). Seasonal affective disorder. American family physician, 86(11), 1037-1041.
