Nadreaktywna skóra głowy to problem, który często prowadzi do codziennego dyskomfortu. Przesuszony skalp i suchy łupież mogą wywołać uczucie swędzenia lub pieczenia. Jak sobie z tym poradzić?

Nadreaktywna skóra głowy – przyczyny

Skóra nadreaktywna zwana również nadwrażliwą jest skutkiem wielu czynników. O takim typie mówimy najczęściej w przypadku skóry atopowej, naczyniowej, alergicznej, suchej i odwodnionej. Na całej skórze znajdują się gruczoły łojowe odpowiedzialne za produkcję sebum, które chronią skórę przed szkodliwymi czynnikami ze środowiska zewnętrznego. To właśnie na skórze głowy produkcja tej substancji jest bardziej obfita. Sucha skóra, jak i łamliwe włosy, mogą być efektem zaburzenia prawidłowej produkcji sebum. Kolejną kwestią, która może być odpowiedzialna za nadwrażliwość skóry, jest niedobór ceramidów i kwasów tłuszczowych w naskórku. Na jej pogorszenie mogą wpłynąć również skrajne temperatury, zanieczyszczenia, kosmetyki z niewłaściwym składem, a nawet zbyt twarda woda. Nadwrażliwość jest wywołana również wskutek chorób współistniejących takich jak łojotokowe zapalenie skóry czy łuszczyca, a nawet alergie.

Bodźce wpływające na nadwrażliwą skórę głowy:

• promienie UV,
• wysokie temperatury,
• wiatr,
• silny stres,
• nieodpowiednia dieta,
• kosmetyki ze złym składem.

Jak widać, skóra nadwrażliwa jest bardziej podatna na różne czynniki niż skóra normalna. Efektem niesprzyjających działań, będzie uczucie ściągnięcia, pieczenia, zaczerwienienia, a nawet łupież i wypadanie włosów. W skrajnym nasileniu suchy łupież może opadać na ramiona, co dla wielu osób związane jest z dużym dyskomfortem.

Temat łupieżu był szerzej omawiany w tym artykule: Łupież czy błędy w pielęgnacji?

Nadwrażliwość może wystąpić głównie u osób, których naskórek (najbardziej zewnętrzna warstwa skóry) jest cienki, a tym samym mniej odporny na drażniące czynniki zewnętrzne. Im bardziej skóra jest wrażliwa, tym niższy jest jej próg tolerancji. Skórę nadreaktywną cechuje osłabienie i zwiększona przepuszczalność bariery hydrolipidowej naskórka. Ponadto częściej rozszerzeniu ulegają naczynia krwionośne. Stan zapalny w takiej sytuacji jest odpowiedzią układu immunologicznego.

Choroby lub alergie

Nie tylko czynniki środowiskowe, ale i choroby lub alergie pokarmowe mogą przyczynić się do nadreaktywności skóry. Dlatego tak ważne jest, aby odwiedzić alergologa, który przeprowadzi odpowiednie badania. Dzięki temu możliwe będzie poznanie alergenów odpowiedzialnych za reakcje nadwrażliwości. Tym samym o wiele łatwiej będzie złagodzić objawy skóry nadwrażliwej.

Czynniki odpowiedzialne za obniżanie progu tolerancji:

1. Zaburzenie funkcji ochronnej, czego skutkiem jest szybsze odwodnienie i łatwiejsze przenikanie czynników zewnętrznych.
2. Nadmierne wydzielanie neuroprzekaźników przez zakończenia nerwów powierzchniowych oraz cytokiny zapalne.

Objawów nadwrażliwej skóry głowy nie wolno bagatelizować. Jeśli swędzenie, łupież, wypadanie włosów trwa od dłuższego czasu, warto udać się do lekarza dermatologa, który zbada skórę i przepisze właściwe leki lub zarekomenduje prawidłową pielęgnację.

Coraz popularniejsze stają się również usługi trychologów. Warto wybrać usługi trychologa o dużym doświadczeniu i kierunkowym wykształceniu. Usługi trychologiczne powinny być traktowane jako wspomaganie terapii przepisanej przez lekarza.

Jak pielęgnować skórę nadwrażliwą?

O wrażliwą skórę głowy trzeba dbać z dużym wyczuciem. W pierwszej kolejności warto wyeliminować wszystkie czynniki, które mogą pogorszyć jej stan. Zrezygnuj z kosmetyków z alkoholem, sztucznymi barwnikami i substancjami perfumowanymi czy SLS. Zamiast tego postaw na produkty oparte o delikatne układy myjące i ze składnikami naturalnego pochodzenia o znanych właściwościach łagodzących jak kojąco-nawilżający szampon Humitopic. Przy pielęgnacji warto odpuścić sobie również mechaniczne peelingi. Z jednej strony mogą one oczyścić skalp i mieszki włosowe z nadmiaru łoju i martwych komórek naskórka. Z drugiej jednak – zwłaszcza przy strupach i niewygojonych rankach – mogą jeszcze bardziej podrażnić skórę głowy. Unikaj również długiego suszenia włosów bardzo gorącym powietrzem. Zamiast tego osusz je delikatnie ręcznikiem lub bawełnianym materiałem. Następnie wysusz je chłodnym nawiewem suszarki, którego temperatura nie przekracza 30°C.

Nawilżenie to podstawa

Przy nadwrażliwej skórze dochodzi do szybkiej utraty wody ze skóry, co jest wynikiem niedoboru ceramidów i kwasów tłuszczowych w naskórku. Dlatego tak ważne jest nawilżenie.

W warstwie rogowej naskórka znajduje się około 12-15% wody. Poniżej tej wartości uznaje się ją za suchą.

Znanych jest kilka mechanizmów, które przyczyniają się do ograniczania utraty wody z naskórka. Każdy z nich wspierany jest przez różne substancje kosmetyczne i składniki naturalne, są to m.in. naturalne woski, masło Shea, olej kokosowy tworzące warstwę okluzyjną, gliceryna, mocznik, kwas hialuronowy, mleczan sodu mające zdolność do przyciągania i wiązania cząsteczek wody. Kolejną ważną grupą są substancje wzmacniającą barierę lipidową oleje bogate w NNKT — olej konopny, oleje zawierające kwas linolowy — olej słonecznikowy, ceramidy, cholesterol, skwalan.
Przy nadwrażliwej skórze dobrze jest stosować kosmetyki, które pozostawiają na skórze film hydrofilowy.

Wysokie nawilżenie skóry

Jeśli chcemy zadbać o wysokie nawilżenie skóry, należy stosować środki nawilżające nie tylko na zewnątrz skóry, ale również od środka. Warto pamiętać o właściwym nawodnieniu organizmu. Również dieta ma ogromne znaczenie w utrzymaniu zdrowej skóry. Niewłaściwa może być przyczyną suchości skóry, zwróć uwagę na zawartość witaminy A, E czy C, jak również odpowiednią ilość kwasów OMEGA 3 dostarczaną z pożywieniem. Pamiętaj, że możesz wesprzeć zdrowie skóry odpowiednią suplementacją.

Podsumowując:

• skontaktuj się z lekarzem dermatologiem,
• wykonaj badania alergiczne,
• unikaj agresywnego wycierania skóry głowy ręcznikiem,
• sprawdzaj składy kosmetyków,
• wybieraj kosmetyki łagodne i bezpieczne dla skóry,
• zrezygnuj z mechanicznych peelingów skóry głowy.

Jeśli cierpisz na dolegliwości wynikające z nadwrażliwej skóry, nie obawiaj się kontaktu z lekarzem dermatologiem i pamiętaj o stosowaniu szamponów nawilżających z naturalnym składem.

Biografia:

Kędzia B., Wolski T., Farmakoterapia skóry. Część 3. Nawilżanie skóry i naturalne środki nawilżające, Lublin 2019, https://www.czytelniamedyczna.pl/6749,farmakoterapia-skory-czesc-3-nawilzanie-skory-i-naturalne-srodki-nawilzajace.html [dostep: 16.01.2024]

Anita Trajanowska-Olejnik, Diagnostyka kosmetologiczna skóry w: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, red. Noszczyk Maria, wyd. Lek PZWL, Warszawa 2018.

Z. Sarbak, B. Jachymska-Sarbak, A. Sarbak, Chemia w kosmetyce i kosmetologii, Witaminy, s. 103-108, Wrocław, 2019.

M. Szklarczyk, A. Goździalska, J. Jaśkiewicz, Choroby oraz pielęgnacja skóry i włosów, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków, 2012.