Ryż to najważniejsza roślina uprawiana w Azji, a produkowany z jego otrębów olej zyskuje popularność w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. To jeden z najbardziej zdrowych i odżywczych jadalnych olejów, zawierający wiele substancji aktywnych. W tym artykule przyglądamy się składowi i właściwościom oleju z otrębów ryżowych. Dlaczego warto szukać kosmetyków, które mają w recepturze olej ryżowy?

Olej ryżowy: bogate źródło fitosteroli

Olej z otrębów ryżowych to źródło przede wszystkim witamy E, kwasu linolowego (omega 6), kwasu oleinowego (omega 9) oraz fitosteroli (w tym gamma-oryzanolu, który stanowi mieszaninę pochodnych fitosteroli lub triterpenów oraz kwasu ferulowego). Na szczególną uwagę zasługują te ostatnie.

Fitosterole, czyli sterole pochodzenia roślinnego, to związki należące do steroidów. Mają właściwości przeciwutleniające (antyoksydacyjne). Oznacza to, że neutralizują wolne rodniki, tym samym spowalniając reakcję utleniania komórek i redukując zjawisko tzw. stresu oksydacyjnego. Spowalniają więc procesy starzenia się skóry.

Budowa fitosteroli jest bardzo zbliżona do budowy cholesterolu. Dlatego też są bardzo cennym składnikiem kosmetyków do pielęgnacji skóry o naruszonej barierze hydrolipidowej. Mają one łatwość kumulowania się w strukturach lipidowych i cemencie międzykomórkowym, a zatem wzmacniają barierę lipidową naskórka oraz hamują utratę wody (Czerpak i in. 2009).

Najlepszym źródłem fitosteroli są oleje roślinne, wśród których prym wiedzie ten z otrębów ryżowych. Zawiera on aż 1190 mg fitosteroli w 100 g produktu. Dla porównania olej słonecznikowy, który także jest bogaty w fitosterole, zawiera ich sporo mniej, bo 725 mg na 100 g (Szymańska i Kruk, 2007).

Warto wyodrębnić gamma-oryzanol, który jest potężnym antyoksydantem i obficie występuje w otrębach ryżowych (300mg/100g). W badaniu in vitro naukowcy wykazali, że gamma-oryzanol jest ponad czterokrotnie skuteczniejszy w zatrzymywaniu utleniania tkanek niż witamina E (Srikaeo, 2014), która sama także jest silnym przeciwutleniaczem (z tego powodu bywa nazywana witaminą młodości). Zresztą olej ryżowy jest także źródłem witamy E, co jeszcze potęguje jego działanie antyoksydacyjne.

Olej ryżowy w kosmetykach

Olej ryżowy staje się coraz popularniejszym składnikiem kosmetyków. Ma szerokie zastosowanie: używa się go m.in. w kremach do opalania, lakierach do paznokci, pomadkach czy odżywkach do włosów (Garba i in., 2017). Wysoka zawartość gamma-oryzanolu sprawia, że olej z otrębów ryżowych ma działanie ochronne przed promieniowaniem UV i antyoksydacyjne. Ponadto olej ten zawiera dużo alkoholi trójterpenowych, które według danych farmakognostycznych mogą wykazywać działanie przeciwzapalne.

Olej z otrębów ryżowych zawiera także dużo skwalanu. Co prawda nie tyle, co oliwa z oliwek, która jest pod tym względem rekordzistką (ma zawartość skwalanu na poziomie 0,7%), ale wciąż całkiem sporo, bo 0,33%. Dla porównania o jakich wartościach mowa, olej z orzechów laskowych zawiera już jedynie 0,019% skwalanu, a na tle innych olejów to wciąż niezły wynik (Pytkowska i Arct, 2008).

Dlaczego warto o tym wspomnieć? Skwalan to składnik robiący błyskawiczną karierę w branży kosmetologicznej. Ma wysokie podobieństwo do skóry, zmniejsza przeznaskórkową utratę wody (TEWL – Transepidermal Water Loss), wzmacnia naturalną barierę lipidową skóry oraz jest łagodny i bezpieczny. Więcej o tym składniku dowiesz się z naszego artykułu: Skwalan – czym jest? Jakie ma właściwości?

Wracając do oleju ryżowego: badanie in vivo nanoemulsji z 10% oleju z otrębów ryżowego pokazało, że poprawia on nawilżenie skóry, a przy tym jest bezpieczny w produktach kosmetycznych, ponieważ ma niski potencjał podrażnienia oraz utrzymuje normalne pH skóry (Garba i in., 2017).

Właściwości oleju z otrębów ryżowych

Podsumowując, bogaty skład sprawia, że olej ryżowy:

• ma właściwości chroniące skórę przed promieniowaniem UV i innymi szkodliwymi czynnikami,
• działa antyoksydacyjnie,
• wzmacnia barierę ochronną skóry,
• poprawia nawilżenie skóry,
• jest bezpieczny,
• łatwo wchłania się w skórę i nie pozostawia tłustego osadu.

Olej ryżowy w kosmetykach Humitopic

Kosmetyki Humitopic przeznaczone są do pielęgnacji skóry atopowej, łuszczycowej, suchej i wrażliwej. Mają unikatową recepturę, bazującą w większości na naturalnych składnikach. Fundamentem składu są kwasy huminowe i fulwowe w formule H4topic-complex, ale zawiera on także oleje roślinne, w tym olej ryżowy. To składnik, który przede wszystkim ma działanie przeciwutleniające, ale badania wykazały, że działa także nawilżająco i wzmacnia barierę ochronną skóry. A przypomnijmy, że jedne z objawów egzemy to właśnie suchość skóry i osłabienie jej funkcji ochronnej. Olej z otrębów ryżowych jest więc cennym elementem receptury kosmetyków na AZS i łuszczycę, który pomaga łagodzić objawy tych dermatoz.

Olej ryżowy bezproblemowo wchłania się w skórę i nie pozostawia tłustego osadu. Delikatnie koi i nawilża, co sprawia, że jest szczególnie polecany do skóry wrażliwej, suchej, łuszczącej się, podatnej na podrażnienia czy nawet alergicznej.

Bibliografia:

Czerpak R., Jabłońska-Trypuć A., Pietryczuk A. (2009). Znaczenie terapeutyczne, kosmetyczne i dietetyczne niektórych glonów, „Postępy Fitoterapii”, nr 3

Garba, U., Singanusong, R., Jiamyangyuen, S., Thongsook, T. (2017). Extraction and utilization of rice bran oil: A review.Safety, 17, 24.

Pytkowska, K., Arct, J. (2008). Naturalne składniki anti-age z frakcji niezmydlalnych olejów roślinnych. SÖFW-Journal Wydanie Polskie | 1 | 2-2008

Sołtysiak, K. (2017). Ekstrakcja związków bioaktywnych z ziaren ryżu wspomagana ultradźwiękami. Politechnika Łódzka-Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska., VII Seminarium Studenckie. Bezpieczeństwo w inżynierii procesowej., Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2017, ISBN 978-83-7283-891-9.

Srikaeo, K. (2014). Organic rice bran oils in health. Wheat and rice in disease prevention and health, 453-465.

Szymańska, R., Kruk, J. (2007). Fitosterole-występowanie i znaczenie dla człowieka. Kosmos, 56(1-2), 107-114.