Diagnoza schorzeń skóry w przebiegu cukrzycy bywa pomijana. Tymczasem jest to choroba, której często towarzyszą problemy takie jak świąd czy suchość. Czym jest to spowodowane? Skóra w cukrzycy – jak pielęgnować? Jakie kosmetyki dla diabetyków?

Skóra w cukrzycy

Cukrzyca to przewlekła choroba polegająca na zaburzeniu metabolizmu węglowodanów. Wynika z nieprawidłowego wytwarzania lub działania insuliny, czyli hormonu odpowiadającego za regulację ilości glukozy we krwi. U cukrzyków może występować albo zmniejszone wydzielanie insuliny, albo odporność komórek na działanie insuliny. W obu przypadkach wzrasta poziom cukru we krwi – sytuacja znana jako hiperglikemia [1].

Cukrzyca to poważna choroba, o której można długo pisać. Jednak w tym artykule interesują nas konkretnie występujące w niej objawy skórne, np. infekcje, świąd i suchość. Tego typu symptomy są nagminnie pomijane i niediagnozowane u diabetyków, a tymczasem towarzyszą im bardzo często: częstotliwość ich występowania w zależności od regionu świata waha się od 51% do aż 97% [2].

Przeprowadzono wiele badań na temat zaburzeń skóry w cukrzycy. Najczęściej zdarzają się infekcje grzybicze, wirusowe i bakteryjne. Oprócz tego występują m.in. łuszczyca, dermatopatia cukrzycowa, świąd, zaburzenia pigmentacji czy suchość skóry.

Mechanizm zaburzeń skóry w cukrzycy

Za zaburzenia skóry w cukrzycy odpowiada przede wszystkim wysoki poziom glukozy we krwi, który wpływa na homeostazę skóry oraz hamuje proliferację, czyli zdolność komórek do rozmnażania. Ponadto wzrost stężenia cukru we krwi przyczynia się do powstawania zaawansowanych produktów glikacji (AGE, z ang. Advanced Glycation End-Products). AGE są związane z powikłaniami w cukrzycy, w tym także chorobami skóry [3]. Co więcej, powodują powstawanie reaktywnych form tlenu (RFT; wśród nich wolne rodniki i nadtlenki wodoru). W efekcie wywołują zjawisko znane jako stres oksydacyjny, czyli stan, w którym równowaga między przeciwutleniaczami (antyoksydantami) a RFT jest zaburzona. Wskutek tego zaburzenia następuje uszkodzenie komórek, co przyspiesza procesy starzenia się skóry [4]. Ponadto AGE indukują cytokiny prozapalne, czyli w dużym skrócie wywołują rozwój stanów zapalnych [2].

Czym różni się skóra diabetyka od skóry atopika?

Na naszym blogu zajmujemy się głównie pielęgnacją skóry z dermatozami, w szczególności atopowym zapaleniem skóry (AZS). Jest to przewlekła choroba zapalna skóry o nawrotowym charakterze. Patogeneza AZS jest skomplikowana: naukowcy uważają, że chorobę powoduje współdziałanie czynników genetycznych, środowiskowych i immunologicznych [5]. Główne objawy atopii to suchość skóry, świąd i powstawanie stanów zapalnych na skórze. Funkcja bariery skórnej u osób z AZS jest osłabiona, a przez to ich skóra jest bardziej podatna na działanie czynników zewnętrznych i powstawanie mikrouszkodzeń.

A czemu piszemy o tym w kontekście cukrzycy? Oczywiście mechanizm powstawania zaburzeń skórnych w AZS i cukrzycy jest zgoła inny. Jednak same objawy mogą być dość podobne. W jednym i drugim przypadku mamy do czynienia z suchą skórą, świądem i większą podatnością na zakażenia. Oczywiście AZS to przede wszystkim choroba skóry. W skrajnych przypadkach stany zapalne i charakterystyczne zmiany skórne mogą obejmować niemal całe ciało, a świąd jest tak ostry, że nie daje spać. Dlatego zaznaczmy wyraźnie, że pomiędzy skórą cukrzyków a skórą atopików są istotne różnice. Jednak objawy skórne w obu chorobach są na tyle podobne, że podstawowe zasady pielęgnacyjne zbytnio się nie różnią. A kosmetyki, które doskonale sprawdzają się w AZS, świetnie nadają się również w pielęgnacji skóry w cukrzycy.

Skóra w cukrzycy – pielęgnacja

Skoro pielęgnacja skóry w AZS nie różni się wiele od tej w cukrzycy, to stali czytelnicy naszego bloga od razu będą wiedzieli, co jest absolutnym fundamentem. Oczywiście chodzi o nawilżanie. U pacjentów z cukrzycą to właśnie nawilżanie pomaga trzymać zmiany skórne w ryzach [2]. Dlatego podstawą jest stosowanie emolientów, czyli dermokosmetyków nawilżających i natłuszczających skórę. Obecnie stosuje się głównie tzw. emolienty plus, które dzięki dodatkowym składnikom aktywnym redukują świąd, działają przeciwdrobnoustrojowo i przeciwzapalnie oraz wspomagają odbudowę bariery naskórkowej [6]. Więcej o emolientach oraz o tym, jak ich używać, dowiesz się z naszego artykułu: Jak poprawnie stosować emolienty w terapii AZS? Dotyczy on AZS, ale będzie pomocny także przy cukrzycy. Wszak stosowanie emolientów w profilaktyce suchości skóry i świądu u diabetyków rekomenduje Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne [7].

Oczywiście same emolienty to nie wszystko. Nie można zapominać o leczeniu cukrzycy. Podłożem schorzeń skórnych w tej chorobie jest m.in. hiperglikemia. Prawidłowe leczenie utrzyma cukier na optymalnym poziomie, a to przełoży się na zdrowszą skórę [8]. Oprócz tego warto unikać gorących kąpieli i pryszniców. Zamiast tego wybierz szybką (do 10 minut) kąpiel w letniej wodzie, a po myciu delikatnie osusz skórę ręcznikiem i zaaplikuj emolient. Ponadto noś luźną odzież z lekkich tkanin.

Innym kluczowym elementem pielęgnacji skóry w cukrzycy jest umiejętne radzenie sobie ze świądem. Drapanie podrażnia skórę i może powodować infekcję, dlatego należy go unikać. Jak zatem radzić sobie ze swędzącą skórą? Jednym ze sposobów są chłodne kompresy. Pomogą też odpowiednie emolienty. Więcej o sposobach radzenia sobie ze świądem piszemy w artykule: Dlaczego Cię swędzi? Jak zmniejszyć swędzenie?

Główną różnicą w dbaniu o skórę w AZS a w cukrzycy jest to, że diabetycy muszą przyłożyć większą uwagę do pielęgnacji stóp. Należy dokładnie obserwować swoje stopy pod kątem skaleczeń oraz nosić szerokie, dobrze dopasowane buty. Nigdy nie chodź boso, a po myciu pamiętaj, aby dokładnie wysuszyć stopy, również między palcami. W pielęgnacji stóp doskonale sprawdzają się kosmetyki zawierające mocznik [9].

Na koniec bardzo ważna sprawa: nie zwlekaj z kontaktem z dermatologiem. Tylko lekarz specjalista, po profesjonalnej diagnozie i ocenie stanu Twojej skóry, będzie mógł dobrać odpowiednie środki i ewentualnie przepisać wymagane leki.

Kosmetyki z kwasami huminowymi i fulwowymi dla diabetyków

Kluczowa w utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry u diabetyków jest terapia cukrzycy. Niemniej jednak specjaliści zalecają także zewnętrzne stosowanie kosmetyków. Odpowiednia pielęgnacja poprawi stan i wygląd skóry, a co za tym idzie komfort pacjentów. Zatem: jakie kosmetyki dla diabetyków wybrać?

Polecamy dermokosmetyki Humitopic. To innowacyjne produkty przeznaczone do pielęgnacji skóry atopowej, łuszczycowej i wrażliwej. Doskonale sprawdzą się w terapii suchej skóry w przebiegu cukrzycy. Co je wyróżnia? To kwasy huminowe i fulwowe w formule H4^{topic-complex®}. Te nieco tajemnicze substancje to prawdziwa innowacja w pielęgnacji skóry. Kwas huminowy ma silne działanie przeciwzapalne [10], a kwas fulwowy jest przeciwutleniaczem, czyli chroni przed negatywnymi skutkami działania wolnych rodników [11]. Oprócz tego substancje humusowe mają właściwości przeciwalergiczne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Dodatkowo są całkowicie bezpieczne i pozbawione działań niepożądanych [12].

A to nie wszystkie dobrodziejstwa, które czekają na Ciebie w kosmetykach Humitopic. Receptura zawiera także m.in.:

• Skwalan – składnik o ogromnym potencjale nawilżającym i działaniu antyoksydacyjnym.
• Olej słonecznikowy – poprawia nawilżenie i wzmacnia barierę lipidową skóry.
• Mocznik – składnik naturalnego czynnika nawilżającego NMF, który wspomaga zatrzymywanie wody w skórze. W większych stężeniach (powyżej 10%) ma działanie keratolityczne, czyli ułatwia złuszczanie zrogowaciałego naskórka.
• Mączkę owsianą – koi i nawilża wrażliwą skórę, ma właściwości przeciwzapalne oraz pomaga odbudować barierę skórną.

A to wciąż nie wszystko! Pełen skład poznasz na stronie Humitopic: produkty. Bogata receptura sprawia, że Humitopic to doskonałe kosmetyki dla diabetyków. Drogocenne składniki pomogą ograniczyć przeznaskórkową utratę wody TEWL i poprawią nawilżenie, a także wzmocnią kondycję skóry, dzięki czemu ta będzie bardziej odporna na czynniki zewnętrzne i infekcje. To prosty i skuteczny sposób na walkę z suchą skórą w przebiegu cukrzycy.

Bibliografia:

[1] Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2023). diabetes mellitus. Encyclopedia Britannica. Dostępny online: https://www.britannica.com/science/diabetes-mellitus Dostęp: 13.11.2023

[2] de Macedo, G. M. C., Nunes, S., & Barreto, T. (2016). Skin disorders in diabetes mellitus: an epidemiology and physiopathology review. Diabetology & metabolic syndrome, 8, 1-8.

[3] Warwas, M., Piwowar, A., & Kopiec, G. (2010). Zaawansowane produkty glikacji (AGE) w organizmie–powstawanie, losy, interakcja z receptorami i jej następstwa. Farm. Pol, 66, 585-590.

[4] Kulbacka, J., Saczko, J., & Chwiłkowska, A. (2009). Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek. Pol. Merk. Lek, 27(157), 44-47.

[5] Hülpüsch, C., Weins, A. B., Traidl‐Hoffmann, C., Reiger, M. (2021). A new era of atopic eczema research: Advances and highlights. Allergy, 76(11), 3408-3421.

[6] Mazur, M. (2020). Najnowsze wytyczne leczenia AZS. Wiadomości dermatologiczne. Dostęp online: https://www.wiadomoscidermatologiczne.pl/artykul/najnowsze-wytyczne-leczenia-azs-2019 dostęp 14.11.2023

[7] Proksch, E. (2008). The role of emollients in the management of diseases with chronic dry skin. Skin pharmacology and physiology, 21(2), 75-80.

[8] American Diabetes Association. (2023). Diabetes and Skin Complications. Dostęp online: https://diabetes.org/about-diabetes/complications/skin-complications Dostęp: 14.11.2023

[9] Narbutt, J., Bednarski, I. A., Lesiak, A. (2016). Molekularne czynniki warunkujące suchość skóry u chorych na cukrzycę. Przegl Dermatol, 103, 222-226.

[10] Verrillo, M., Parisi, M., Savy, D., Caiazzo, G., Di Caprio, R., Luciano, M. A., Piccolo, A. (2022). Antiflammatory activity and potential dermatological applications of characterized humic acids from a lignite and a green compost. Scientific reports, 12(1), 1-13.

[11] You, S. H., Yoon, M. Y., Moon, J. S. (2021). Antioxidant and anti-inflammatory activity study of fulvic acid. Journal of Natural Science, Biology and Medicine, 12(3), 285-289.

[12] Narayanan, V., Kharkar, R. (2019). Fulvic acid–A natural and multifaceted approach to the management of inflammatory dermatosis. The Indian Practitioner, 72(10), 28-31.